Nie ma przepisów uniemożliwiających nauczycielom religii jednoczesnego nauczania etyki. W opinii fundacji nauczycielem etyki nie powinna być osoba posiadająca ważne skierowanie przez właściwych biskupów lub zwierzchników kościołów do nauczania określonej religii ani osoby duchowne należące do jakiegokolwiek ze związków wyznaniowych. Zgodnie z wymogami podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego, nauczyciel etyki nie może być osobą zobowiązaną do przekazywania norm moralnych tylko jednej religii, ale powinien kształtować refleksyjną postawę wobec wartości etycznych i przygotowywać uczniów do rozpoznawania wartości, niezależnie od religijnych przekonań w tym względzie. Zalecamy również przyjęcie zasady, że nauczycielem etyki może być jedynie absolwent studiów filozoficznych lub absolwent podyplomowych studiów z filozofii lub etyki. Fundacja podejmuje się działań mających na celu wprowadzenie odpowiednich zmian ustawowych w tym zakresie. Prosimy o zgłaszanie nam tego typu przypadków.
W opinii fundacji nie jest dopuszczalne, aby nauczycielem etyki świeckiej była osoba posiadająca ważne skierowanie od właściwych biskupów lub zwierzchników kościołów do nauczania określonej religii ani osoby duchowne należące do jakiegokolwiek ze związków wyznaniowych.
Z uwagi na specyficzny tryb zatrudniania w szkołach publicznych księży, zakonnic, katechetek oraz katechetów nie jest dozwolone prowadzenie przez te osoby, zajęć w szkołach publicznych z innych przedmiotów niż lekcja religii. Mogą one prowadzić zajęcia dydaktyczne jedynie w zakresie określonym przez właściwe władze zwierzchnie kościoła lub związku wyznaniowego, zawartym w pisemnym skierowaniu do danego przedszkola lub szkoły wydanego. Nauczycielem etyki powinien być absolwent studiów filozoficznych lub absolwent podyplomowych studiów z filozofii lub etyki.
Szkoła oferując uczniom i rodzicom (gwarantowany ustawą) wybór uczestniczenia w lekcjach religii dowolnego wyznania lub etyki, delegując do nauczania obu przedmiotów tę samą osobę w rzeczywistości pozoruje wybór pomiędzy religią a etyką świecką. Jest to wyrazem łamania wolności sumienia, nosi znamiona dyskryminacji i narusza zapisy Konstytucji RP oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach § 1. 1. Ust. 3 Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.”
Uregulowania dotyczące zakazu dyskryminacji ze względu na religię lub światopogląd znajdują się w wielu aktach normatywnych zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej formułuje zakaz dyskryminacji w art. 32 ust. 1 i ust. 2, zgodnie z którym: Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Szkoła stanowi miejsce, w którym wszyscy uczniowie powinni być traktowani jednakowo i jest miejscem neutralnym światopoglądowo.
Zgodnie natomiast z art. 53 ust. 3 Konstytucji: Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiedni. Jak stanowi art. 25 ust. 1 i 2 Konstytucji: 1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. 2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 roku, we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka. W sprawach dotyczących nierównego traktowania szkoła narusza interes dziecka. Jak stanowi art. 14 ust. 1 i 2 Konwencji o prawach dziecka, Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody myśli, sumienia i wyznania, będą respektowały prawa i obowiązki rodziców lub, w odpowiednich przypadkach, opiekunów prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w korzystaniu z jego prawa w sposób zgodny z rozwijającymi się zdolnościami dziecka. Szkoła powinna zatem w nadrzędny sposób dbać o zapewnianie przestrzegania wszelkich praw dotyczących dzieci, jak również niedyskryminowanie ich ze względu na jakąkolwiek podstawę.
Należy także zwrócić uwagę na przepis art. 194 Kodeksu karnego, zgodnie z którym, kto ogranicza człowieka w przysługujących mu prawach ze względu na jego przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jak przyjmuje się w doktrynie prawa, Karalna dyskryminacja z art. 194 może odnosić się do wszelkiego typu praw, zarówno tych, które mają charakter konstytucyjny i bezpośrednio objęte są zakresem ochrony wolności religijnej, jak i wszelkich innych uprawnień mających swe źródło w obowiązującym porządku prawnym (np. prawo do prowadzenia działalności gospodarczej, prawo do zakładania i prowadzenia szkół, prawo do wykonywania określonej służby publicznej). Ograniczenia odnosić się mogą także do praw wynikających ze stosunku pracy (wysokość wynagrodzenia, awans zawodowy).” (Wróbel, Włodzimierz. Art. 194. W: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a . Wolters Kluwer Polska, 2017).